alex ferguson ne demek?

Alexander Chapman "Alex" Ferguson OBE (d. 31 Aralık 1941; Glasgow), İskoç futbolcu ve teknik direktör. Futbol dünyasında Sir Alex ya da Ferguson adının halk arasındaki kısaltması olan Fergie adıyla anılan menajer, 6 Kasım 1986'dan 8 Mayıs 2013'e kadar Premier League ekibi Manchester United'da görev yapmıştır. 1986 yılından beri başında bulunduğu Manchester United'a kazandırdığı birçok kupa dışında, Roy Keane, David Beckham, Ryan Giggs, Paul Scholes, Cristiano Ronaldo, Wayne Rooney gibi yıldızları genç yaşta takıma kazandırarak gelişimlerinde büyük rol oynamıştır. Kırmızı Şeytanlar ile 13 kez Premier League ve 2 kez Şampiyonlar Ligi kupalarını kazandırmıştır. Ferguson 19 Aralık 2010 tarihi itibarı ile Manchester United'i en uzun süre çalıştıran teknik direktör olarak tarihe geçmiştir.1 Alex Ferguson 8 Mayıs 2013 tarihinde yaptığı açıklama ile sezon sonu 27 yıllık kariyerini noktalayacağını açıkladı.2

2012'de yıllık 9,4 milyon İngiliz Sterlini maaşıyla José Mourinho, Carlo Ancelotti ve Marcello Lippi'den sonra dünyanın en yüksek maaşlı dördüncü yöneticisi oldu.3

Kariyeri

Kulüp takımları kariyeri

Futbola 16 yaşında Queen's Park ile başlayan Ferguson, bir forvet oyuncusu olarak 31 maçta 20 gol kaydetti.4 1960'ta St. Johnstone'a transfer oldu. Bu takımda da, ilk 11'in değişmezleri arasına giremeyince transfer olmak istediğini belirtti. Hatta Kanada'ya bile gitmeyi düşündü.5 Ancak, takımının istediği forveti transfer edememesi üzerine Rangers karşısında forma giyen Ferguson, hat-trick yaparak dikkatleri üzerine çekti ve 1963-1964 sezonunda Dunfermline Athletic'e transfer oldu. Devamındaki sezonda takımıyla Scottish Cup finaline yükselse de, bir önceki maçta gösterdiği düşük performanstan ötürü kupa finalinde forma giyemedi. Takımı Celtic karşısında 3-2 mağlup oldu ve ligde de bir puanla şampiyonluğu kaçırdı. 1965-1966 sezonunda 51 maçta 45 gol atan futbolcu, Celtic'li Joe McBride'la gol krallığını paylaştı.6

Sonraki yıllarda £65,000 gibi rekor bir transfer ücretiyle Rangers'a transfer olan Ferguson, 1968-69 Scottish Cup finalinde Celtic karşısındaki 4-0'lık yenilgide mağlubiyetin en büyük sorumlusu olarak gösterildi. Çünkü Celtic kaptanı Billy McNeill'e önceden belirlendiği üzere markaj uygulamamakla suçlanmıştı. Bu nedenle genç takımda oynama mecburiyetinde bırakıldı. Erkek kardeşine göre, bu maçtan sonra o kadar üzülmüştü ki, almış olduğu madalyayı çöpe atmıştı. Hakkında çıkan başka iddialar sonucunda kulübüyle ipleri koparan Ferguson, ekim ayında Nottingham Forest kendisini transfer etmek istemesine karşın, eşi İngiltere'yi istemediği için Falkirk'ü tercih etti. Burada hem oyunculuk hem de koçluk yapan Ferguson, daha sonra Ayr United'a transfer oldu ve 1974'te bu kulüpte futbolculuğa veda etti.

Teknik direktörlük kariyeri

İlk Zamanları

East Stirlingshire

Haziran 1974'te 32 yaşındayken yarı zamanlı olarak, haftalık 40 pound üzerinden kalecisi bile olmayan İskoç ekibi East Stirlingshire takımın başına geçti.7 Alex Ferguson, takımın başına geçer geçmez disiplini elden bırakmadı, takımın forvet Bobby McCulley, kendisinin kimseden korkmadığını ama Alex Ferguson'dan en başından çekindiğini ifade etti.8 Ekim ayında St. Mirren'den teklif gelmesi nedeniyle East Stirlingshire'den ayırılıp St.Mirren'in başına geçti.

St Mirren

Alex Ferguson 4 sene yönettiği St Mirren takımınında köklü değişiklikler yaptı. Billy Stark, Tony Fitzpatrick, Lex Richardson, Frank McGarvey, Bobby Reid ve Peter Weir gibi yetenekli futbolcular keşfetti ve takıma hücum futbolu benimsetti.9 1977 senesinde seyirci sayısı epey az olan ikinci ligde şampiyon olup birinci lige çıktıkları son maçta 1.000'den fazla seyirci maça geldi. Şampiyon olan takımın yaş ortalaması 19'ken, takımın kaptını olan Tony Fitzpatrick ise 20 yaşındaydı.10

Aberdeen

1970'lerin Sonları

Ferguson Haziran 1978'de Billyi McNeill'in Celtic ile anlaşması nedeniyle Aberdeen'in başına geçti. 1978-79 sezonunda takım ligi dördüncü bitirdi. İskoçya kupasında yarı finalde elenirken, İskoçya Lig kupasında finalinde kaybetti.11

Ferguson sıkı disiplinini devam ettirmesi nedeniyle kendisine Furious Fergie (Öfkeli Fergie) lakabı takıldı. John Hewitt'in disiplinsiz tavırları ve takımı sabote etmesi nedeniyle cezalandırmıştır.1213

1982 senesinde Aberdeen takımı İskoçya Kupasını kazanarak başarını devam ettirdi. Bunun arkasından Wolverhampton Wanderers Alex Ferguson'a menajerlik için teklifte bulundu fakat Ferguson, Wolverhampton'un mevcut durumu nedeniyle teklifi kabul etmedi.14

1980'ler ve Yükseliş Dönemi

Ferguson'un takımı 1979-80 sezonuna kötü başlasa da, sonradan toparlandı ve sezon sezonunda şampiyon olmayı başardı. Böylece 15 sene sonra ilk kez Rangers ve Celtic dışında bir takım ligi birinci bitirdi. Ferguson, şampiyonluktan sonra "bu başarı bizi birleştirdi. Sonunda oyuncularım bana inandı" ifadelerini kullandı.15

Aberdeen İskoçya Kupasını kazanması nedeniyle 1982-83 sezonunda Kupa Galipleri Kupasına katılma hakkı kazandı. Ferguson'un takımı ilk turda İsviçre takımı olan Sion'u eledi. İkinci turda Arnavut ekibi Dinamo Tiranë'yı, üçüncü turda ise Polonya takımı Lech Poznań'ı elemeyi başardı. Çeyrek finalde dünya devi Bayern Münih'i eleyerek büyük başarı elde etti. Willie Miller, kupayı kazanacağımıza dair güven oluştuğuna dair açıklamada bulundu. Yarı finalde Watersch geçip, finalde Real Madrid ile karşılaştı ve 11 Mayıs 1983 tarihinde oynanan maçı Aberdeen 2-1 yenerek kupayı kazandı. Aberdeen, Rangers ve Celtic'den sonra Avrupa Kupası kazanan üçüncü İskoç Takımı oldu. Avrupa kupasını kazanan Alex Ferguson, hayatınında kayda değer başarı kazandığı ifade etmiştir.16

Aberdeen'in başarısı sadece bununla kalmadı; Aberdeen Aralık 1983'te Avrupa Süper Kupası'nda Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası sahibi Alman takımı Hamburg ile eşleşti, ilk maçta 0-0 berabere kalsa da ikinci maçta 2-0 kazanarak, kupayı müzesini götürmeyi başardı.1718 Bununla birlikte Aberdeen, ligi üçüncü sırada bitirirken, Rangers'i 1-0 yenerek İskoçya Kupasını bir kez daha kazandı.19

Ferguson'un takımı 1983-84 sezonunda da başarısını sürürdü ve sene sonunda ligde şampiyon olurken, İskoçya Kupasını kazandı. Bu başarılardan ötürü Alex Ferguson'a Britanya imparatorluğu nişanı takdim edildi.20 O sene Rangers ve İngiliz takımı Arsenal'den teknik direktörlük teklifleri gelse de Alex Ferguson kabul etmedi.212223

1984-85 sezonunda Aberdeen bir kez daha lig şampiyonu oldu fakat 1985-86 sezonunda iki kupa kazanılsa da takım ligi dördüncü sırada tamamladı. 1985 senesinde Joe Fagan, emekli olmasından sonra Liverpool ile anılmaya başladı fakat Liverpool hemen Kenny Dalglish'i teknik direktörlüğe getirtti.24 1986 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Ferguson' İskoçya millî futbol takımında koç olarak göreve başladı fakat 10 Eylül 1985 tarihinde İskoçya teknik direktörü Jock Stein, Galler maçından sonra vefat etmesi nedeniyle millî takımın teknik direktörü oldu. Yardımcısını Aberdeen'deki yardımcı antrenörü olan Archie Knox'u yaptı. 1986 FIFA Dünya Kupası grup aşamasında elenmesi nedeniyle Ferguson, 15 Haziran 1986 tarihinde istifa etti.25

Bu dönemde Ferguson'a İngiliz takımlarından teklifler gelmeye başladı; ilk olarak Tottenham Hotspur'dan teklif gelse de kabul etmedi. Bunun üzerine Totthenham, David Pleat anlaştı. Daha sonra Arsenal'dan gelen teklifi ret edince Arsenal George Graham ile anlaştı. Manchester United'in Ron Atkinson'u gönderip yerine Alex Ferguson'u getireceğine dair dedikodular çıktı. 1986 yazında Aberdeen'den kalsa da Kasım 1986 Ron Atkinson kovulması üzerine Manchester United'in başına getirildi.

Manchester United

İlk Yılları

Ferguson, Manchester United'in başına 6 Kasım 1986 tarihinde geçti. 2 gün sonra 8 Kasım gününde Oxford United maçında çıktı ve takımı karşılaşmayı 2-0 kaybetti. 7 gün sonra Norwich City ile berabere kaldı ve ilk galibiyetini 22 Kasım gününde oynanan Queens Park Rangers karşısında 1-0 sonuçla aldı. Sene sonlarına doğru takım iyi bir ivme yakaladı. Manchester United, 1 Ocak 1987 tarihinde Newcastle United'i 4-1 yenmeyi başardı. 1986-87 sezonunda Manchester United ligi 11.sırada bitirdi.

1987-88 sezonunda Ferguson takıma Steve Bruce, Viv Anderson, Brian McClair ve Jim Leighton gibi isimleri transfer etti. Sene sonunda büyük bir başarı gösterdi ve sezonu şampiyon Liverpool'un arkasında 81 puan ile ikinci sırada bitirdi.

1988-89 sezonun başında Mark Hughes, Barcelona'dan ayrılıp eski takımı Manchester United'a geri dönse de bu sezon takım için hayal kırıklığıyla bitti. Takım FA Cup altıncı turunda Nottingham Forest'a 1-0 yenilerek, kupadan elendi. Ligde ise takım sezonu 11. sırada bitirebildi.

1989-90 sezonunda Ferguson, Neil Webb, Mike Phelpan ve Paul Ince'i transfer etti. Ayrıca defans Gary Pallister ile kanat Danny Wallace kadroya dahil etti. Sezonu son şampiyon Arsenal'i 4-1 yenerek başladı fakat takım için işler tersine döndü. Eylül ayında ezeli rakibi Manchester City'e 5-1 yenildi. Bununla birlikte oynanan 8 maçta 6 yenilgi ile 2 beraberlik alınca taraftarlar Alex Ferguson'u eleştiren pankartlar yaptı ve gazetecilerle birlikte kovulmasını istedi.2627 Alex Ferguson o zamanı kariyerindeki en karanlık dönem olduğunu belirtti.2829

Yönetim, Ferguson'a takımda kalacağını garantisini verdi. Alex Ferguson, alınan başarısız sonuçların sakatlığa bağlı olduğunu anladı ve koç-gözlemci sistemlerini gözden geçirdi.30

Alex Ferguson, Lig Kupasından elenmesi nedeniyle kovulmanın eşiğine geldi ama FA Cup'ta finale yükselmesi sayesinde ipten döndü. Finalde Crystal Palace eşleşti ve Mark Robins'in attığı golle 1-0 yenerek FA Cup'ı kazandı.313233 Alex Ferguson, böylece Manchester United ile ilk kupasını kazanabildi.34

90'ların Başı ve İlk Lig Şampiyonluğu

Bir önceki sezon FA Cup'ı kazansa da Alex Ferguson'un ligde şampiyon olacağına dair ümitler yoktu.35 Alex Ferguson'un takımı 1990-91 sezonunda gelişim göstermiş olsa da istikrarsız sonuçlar almaya devam etti. Lig Kupasında Arsenal'i Highbury'de 6-2 yense de sezon başında birinci lige yeni yükselen Sunderland'e 2-1 kaybetti. Liverpool'u Anfield'de 4-0 yenmeyi başarırken, Ryan Giggs'in 17 yaşındayken ilk kez forma giydiği maç olan Everton karşısında kendi evinde 2-0 kaybetti. Manchester United'i ligi altıncı sırada bitirdi. Lig kupası finalinde Sheffield Wednesday'e 1-0 kaybetti. Bu başarısızlıklara rağmen, Alex Ferguson'un takımı Kupa Galipleri Kupası'nın finalinde İspanyol ekip Barcelona'yı 2-1 yenerek kupayı kazandı, Alex Ferguson bu maçtan sonra bir sonraki sene ligi kazanacağına dair söz verdi.36

1990-91 sezonun bitiminin ardından takımın yardımcı antrenörü Archie Knox'un Rangers'in teknik antrenörü olan Walter Smith'in yardımcılığını kabul etmesi üzerine Alex Ferguson, genç takımın koç olan Brian Kidd'i yardımcı antrenörlüğe getirtti. Takıma kaleci Peter Schmeichel ve defans Paul Parker transfer edildi. Bununla birlikte ofansif yönünü attırmak için Ukraynalı sağ kanat oyuncusu Andrei Kanchelskis kadroya katıldı. Ayrıca sol kanata transfer edilen Danny Wallace'ın hayal kırıklığı oluşturulması nedeniyle Ryan Giggs ve Lee Sharpe'e beklentiler fazlalaştı.

1991-92 sezonu Fergusan'ın beklentilerini karşılayamadı. Kendi sözleriyle ifade ettiği şekilde: "Hatalarımın bedelini acı şekilde ödediğim konusunda medyadaki birçok kişi de hemfikir. "37 United, ilk defa Lig Kupasını ve UEFA Süper Kupasını kazansa da ligi Leeds United'in arkasından ikinci sırada bitirdi. Takımın gol yollarında etkisiz kalması nedeniyle yenmesi gereken maçların çoğunda berabere kaldı. Ferguson, 1991-92 sezonunda şampiyon olmamalarını Luton Town takımın forveti Mick Harford'u transfer etmediğine bağladı.38

1992-93 sezonuna Alex Ferguson, forvet için golcü futbolcu aramaya başladı. Southampton'da oynayan Alan Shearer'in Blackburn Rovers'e gitmesi, Sheffield Wednesday'de oynayan David Hirst'in bütün çabalara rağmen takımda kalması nedeniyle, Cambridge United forması giyen Dion Dublin transfer edildi. Manchester United, sezona kötü başladı ve kasım ayının başında 10. sıradaydı. Leeds United'den Fransız forvet Eric Cantona transfer edilmesiyle takım iyi bir ivme yakaladı. Eric Cantona ile Mark Hughes iyi bir ikili oluşturunca, takım birinci sıraya kadar yükseldi ve ikinci sıradaki Aston Villa'ya 10 puan fark atarak şampiyon oldu. Böylece 1992-93 sezonunda oluşturan Premier League'in ilk şampiyonu oldu. Ayrıca Alex Ferguson, senenin teknik direktörü seçildi.

1993-95: Çift Kupa Kazanmak ve Kaybetmek

1993-94 sezonunda kariyerinin sonuna yaklaşan Bryan Robson'un yerini doldurmak için takıma rekor bir ücretle - 3.75 milyon £ - Nottingham Forest'tan 22 yaşındaki orta saha oyuncusu Roy Keane transfer edildi.39 United, 1993-94 en başından en sonuna kadar en önde götürdü ve ligi şampiyon olarak bitirdi. Alex Ferguson, 1993-94 sezonu itibarıyla sonra verilmeye başlayan Premier League Ayın Menajeri ödülünü ilk kazanan teknik direktör oldu. Eric Cantona, iki kez kırmızı kart cezalısı olmasına rağmen 25 gol atarak sezonun gol kralı oldu. Lig Kupası finalinde Aston Villa karşı 3 -1 yenildi fakat Fa Cup finalinde Chelsea'yi 4-0 yendi ve sezonu çift kupa ile bitirdi.

1994-95 sezonunda takıma sadece 1.2 milyon £ karşılığında Blackburn Rovers'dan David May'ı transfer etti. Alex Ferguson için 94-95 sezonu zor geçti. Erica Cantona'nın Crystal Palace taraftarına saldırması nedeniyle 8 ay oynamama ve 14 günlük hapis cezası verildi. Böylece Cantona'ı sezonun son dört ayını kaçırmış oldu. Daha sonra verilen 14 günlük hapis cezası 120 saatlik kamu hizmetine çevrildi. Eric Cantona'nın cezasından sonra, Keith Gillespie Newcastle United'a gönderildi ve karşılığında İngiliz forvet Andy Cole alındı. Bununla birlikte genç oyuncular Gary Neville, Nicky Butt ile Paul Scholes büyük gelişim gösterdiler ve böylece takıma transfer yapılmasına gerek duyulmadı. 1994-95 sezonunda Manchester United, son maçta West Ham United ile berabere kalarak şampiyonluğu kaçırdı ve ligi Blackburn Rovers'in arkasından ikinci sırada bitirirken, bununla birlikte FA Kupası finalinde Everton'a 1-0 yenildi.

1995 - 98

Ferguson, 1995 yazında Paul Ince'i İtalyan ekibine Internazionale, Mark Hughes ve Andrei Kanchelskis'i Everton'a satıp yerlerine transferler yapmaması üzerine ağır eleştirilere maruz kaldı. Alex Ferguson ilk olarak, Tottenham'da oynayan Darren Anderton'u almak istese de Darren Aderton takımında kalmayı tercih etti. Daha sonra da Ajax'da forma giyen kanat oyuncusu Marc Overmars'ın ağır sakatlık geçirmesi üzerine transfer rafa kalktı. Son olarak Juventus'da oynayan Roberto Baggio'un transferi gündeme geldi fakat Roberto Baggio ülkesinde kalmayı tercih ederek AC Milan ile anlaştı.

Bıunun üzerine Ferguson genç futbolcuların ilk 11'de oynamalarını hazır olduğunu düşündü ve Gary Neville, Phil Neville, David Beckham, Paul Scholes ve Nicky Butt gibi isimler takımın önemli bir parçaları oldular.1995-96 sezonunda Arsenal, Liverpool önemli transfer yaparken, Manchester United önemli bir transfere imza atmamıştı.

Manchester United, ilk maçta Aston Villa'ya karşı 3-1 kaybedince.40 Alan Hansen, takımı ağır eleştirdi ve "Bu çocuklarla kazanamazsın" ifadelerini kullandı.41 Bunun arkasından United, sonraki beş maçı kazandı ve Eric Cantona'nın cezası bitip, takıma geri dönmesi üzerine iyi bir ivme yakaladılar. Böylece 1995 senesinin sonlarında birinci Newcastle United'in 7 puan arkasında ikinci sıraya yerleştiler. Son maçta Middlesbrough'u yenerek şampiyon oldular. FA Kupası'nda ise Liverpool'u 1-0 yenerek kupayı kazandılar. Böylece son 3 senede ikinci kez sezonu çift kupa ile bitirdiler. FA Kupası finalinden 1 hafta sonra Manchester United yönetimi Alex Ferguson ile 4 senelik sözleşmede anlaştılar.42 1996-97 sezonunda United, ligi birinci bitirdi. Böylece son beş senede dördüncü şampiyonluğunu elde etti. Takım, Şampiyonlar Ligi'nde ise 28 sene sonra ilk kez yarı finale kadar yükseldi. Yarı finalde Alman ekibi Borussia Dortmund'a karşı kaybetti.43 Sezon başında transfer edilen Ole Gunnar Solskjær ve Ronny Johnsen takıma büyük katkı sağladı. 1997 Mayıs'ın Eric Cantona futbolu bıraktığını açıkladı.44 Yerine Tottenham Hotspur'dan Teddy Sheringham trasnfer edildi ve Blackburn Rovers'dan defans Henning Berg'i kadroya dahil edildi.4546 Yeni sezonda Roy Keane kaptan seçildi.

1997-98 sezonuna Ferguson'un takımı FA Community Shield'i kazanarak başladı. 1997 Eylül'de Leeds United'i karşı kaybetti ve 7 ay sonra ligdeki ilk yenilgisini almış oldu. Bu maçta Roy Keane ağır bir sakatlık geçirdi ve onun yokluğunda kaptan kaleci Peter Schmeichel seçildi. Ferguson'un takımı ligde Arsenal'in arkasından ikinci sırada bitirdi. Bununla birlikte FA Kupasında çeyrek final turunun tekrar maçında Barnsley'e kaybetti. Şampiyonlar Liginde ise çeyrek final turunda deplasman golüyle Monaco'ya elendi.

1998 - 99 Sezonu

1998 yazında 10.75 milyon £ karşılığında PSV'den Jaap Stam transfer edildi, böylece United kendi transfer bütçe rekorunu geliştirdi.47 Bununla birlikte Aston Villa'dan Dwight Yorke kadroya dahil edildi48 ve UEFA'ya Şampiyonlar Liginde oynaması için son dakikalarda bildirildi.49

United sezona FA Charity Shield'de Arsenal karşı alınan 3-0 yenilgi ile başladı.50 Alex Ferguson, bu yenilgiyi kabul edebilir olarak tanımladı. Ferguson, ligin yanında Şampiyonlar Liginde ilerlemek istiyordu ve 1998-99 sezonun Şampiyonlar Ligi'nde Barcelona, Brondby ve Bayern Münih bulunduğu ölüm grubunda yer aldı.

Ferguson'un takımı ligde Arsenal ile çekişti. Bu iki takım FA Kupasının yarı finalinde eşleşti ve oynanan maç golsüz berabere bitince tekrar maçı oynandı. Tekrar maçında Roy Keane'nin kırmızı kart görmesiyle takım 10 kişi kaldı ve normal süresi 1-1 bitti. Uzatma dakikalarında Ryan Giggs'in attığı golü ile finale yükseldi. FA Kupası finalinde Newcastle United'i yenerek kupayı kazandı. Premier League'in bitmesine 1 hafta kala Tottenham Hotspur'u yenerek şampiyon olmayı garantiledi.

Manchester United, Şampiyonlar Ligi'ndeki ölüm grubu ikinci sırada bitirdi ve statü gereği en iyi iki ikinci kontenjanından çeyrek finale yükseldi. Çeyrek finalde İtalyan takımı Internazionale ile eşleşti. Inter Milan'ı eledikten sonra yine bir İtalyan takımı Juventus ile karşılaştı. United, ilk maçı kendi evinde oynasa da 1-1 berabere kaldı. Alex Ferguson'un endişesi deplasman golü kuralıydı. "Bir şey bize kazanacağımızı söylüyor. Kulübümüzün doğası, kendimize o kadar çok işkence yapmamız ki, rahatlamanın tek yolu orada kazanmaktır."51 ifadesini kullandı. Alpler Stadyumu'nda oynanan ikinci maçta Filippo Inzaghi'nın 2 golüyle Juventus 2-0 öne geçti fakat Roy Keane'nin ve Yorke'un golleriyle United durumu berabere getirdi. Andy Cole, üçüncü golü atarak takımını öne geçirdi.52 Böylece United finale yükseldi. Grup maçlarında karşılaştığı Bayern Münih ile finalde tekrar karşılaştı. Ferguson, ilk on birde cezaları nedeniyle Paul Scholes ile Roy Keane oynatmadı.53 Beckham orta sahanın ortasında görevlendirirken Giggs sağ kanatta ve Blomqvist ise sol kanatta yer aldı.54 Maçın altıncı dakikasında Mario Basler, serbest vuruştan attığı gol ile United 1-0 geriye düştü. Oyuna Blomqvist'in yerine dahil olan Sheringham 91.dakika da kafa golüyle eşitliği sağladı. Yardımcı antrenör olan McClaren Ferguson'a uzatma dakikaları için takımı toparlamasını söyleyince Ferguson maçın daha bitmediğini söyledi. Bunun arkasından 93. dakika da Solskjær takımı öne geçirdi ve böylece Manchester United son dakikalarda bulduğu 2 golle şampiyonlar ligi şampiyonu oldu.

1999 - 2002

Peter Schmeichel'in ayrılmasından sonra Alex Ferguson kaleci mevkine Aston Villa'dan Mark Bosnich ve İtalyan kaleci Massiomo Taibi'i kadroya dahil etti fakat Taibi, sezon içinde dört maçta oynama fırsatı buldu. Ekim 1999'da Chelsea karşı alınan 5-0 ağır yenilgiden sonra bir daha forma şansı bulamadı. United, ligde sadece 3 yenilgi aldı ve ikinci sıradaki Arsenal'in 18 puan önünde şampiyon oldu.55 30 Kasım 1999 tarihinde Tokya'da oynanan Kıtalararası Kupa maçında Brezilya ekibi Palmeirası'i 1 - 0 yenerek kupayı kazandı.56 Ocak 2000 tarihinde düzenenlenen FIFA Kulüpler Dünya Şampiyonası'nda 3 maçta 4 puan toplayarak grup aşamasında elendi.5758 Bununla birlikte Şampiyonlar Ligi'nde çeyrek finalde Real Madrid'e elendi.5960 Mayıs 2000'de kaledeki problemi çözmek için 7.8 milyon sterlin karşılığında Monaco'dan Fransız kaleci Fabien Barthez transfer edildi.61

2000-01 sezonunda Manchester United bir daha şampiyon olarak olarak Premier League'i üst üste üçüncü kez birinci bitirmiş oldu.

2001-02 sezonunda Hollandalı forvet Ruud Van Nistelrooy'u 19 milyon £'a transfer edildi ve böylece kulüp tarihinde bir futbolcuya ödenen en fazla bonservis bedeli oldu.62 Bundan birkaç hafta sonra İtalyan ekibi Lazio'dan Juan Sebastián Verón'a 28,1 milyon £ karşılığında trasnfer edildi ve sezon içerisinde bir kez daha bir futbolcuya ödenen en fazla bonservis bedel rekoru kırıldı.63 Bununla birlikte Jaap Stam, 16 milyon £ karşılığında Lazio'ya satıldı.64 Jaap Stam kitabında, Manchester United transferinde kendisine yasadışı yollara ulaşadığını yazdı.65 Alex Ferguson ise Stam'ı aldığı yüksek maaştan satıldığını söyledi.66 Stam'in yerini doldurmak için Fransız Laurent Blanc transfer edildi.67 8 sene sonra Alex Ferguson, Alastair Campbell ile yaptığı röportajda Jaap Stam'in gönderilmesinin kulüp için en büyük hata oldu söyedi.68

2001-02 sezonun ilk yarısı Manhester United için kötü geçti ve 8 Aralık 2001 tarihinde oynanan West Ham United'i maçını 1-0 kaybedilmesi üzerine dokuzuncu sıraya yerleştiler.69 Alex Ferguson, Noel akşamı emekliğini düşündüğü açıkladı fakat yapılan baskılar sonucunda bu düşünceden vazgeçti.

Takım daha sonradan çıkışa geçti; 15 maçta 13 maçı kazandı ve ligi Arsenal ile Liverpool'un arkasından üçüncü sırada bitirdi. Şampiyonlar ligi'nde ise yarı finalde Alman takımını Bayer Leverkusen'e deplasman golü nedeniyle elendi.70 Bununla birlikte Lig Kupası ve FA Kupası'nda ilk turlarında elendi. Böylece takım sezonu kupasız kapattı. Alex Ferguson, emekliği düşündüğü söylemesi futbolcuların üzerinden negatif bir etki yaptığını ve oyuncularını disipline sokamadığını itiraf etti.71

2002-2006

Temmuz 2002'de 29.3 milyon £ bonservis bedeli karşılığında Leeds United'dan defans oyuncusu Rio Ferdinand transfer edildi ve bir kez daha kulüp tarihinin transfer ücreti kırılmış oldu. Alex Ferguson "Doğru olanı denemek ve kendimizi geliştirmek zorunda. Burada yanlış bir şey yok" ifadesini kullandı.72

2002-03 sezonu Manchester United'in 13 sene içindeki en kötü başladığı sezon oldu.73 The Daily Telegraph gazetesinde Ferguson için "Bu sezona zor başladığını farkına varacak mı ? Kariyerindeki en büyük zorluk" yorumunda bulundu. Alex Ferguson'un cevap olarak En zorlu görevim en büyük zorluk Liverpool'u tahtından indirmekti. Bunu yazabilirsiniz ifadesini kullandı.74

Manchester City yenilgisinden sonra sezon içinde oynanış stili değiştirildi; topa daha fazla olmaktan sonra topu forvetlerle buluşturmayı tercih ettiler. Lig kupasında Liverpool'a karşı kaybetseler de ligde Arsenal'in önünde tekrar şampiyonlar oldular. Çeyrek finalde bir kez daha Real Madrid'de eşleştiler. İlk maçı deplasmanda 3 - 1 kaybettiler. Kendi sahaları Old Trafford'da 4-3 yenseler de elenmekten kurtaramadılar.

Yeni sezonda Juan Sebastian Veron, Chelsea'ye David Beckham Real Madrid'e transfer oldu. Kadroya Kleberson, Eric Djemba-Djemba, Cristiano Ronaldo ve kaleci Tim Howard dahil edildi. Bununla birlikte Ronaldinho için transfer girişimleri başarısızlıkla sonuçlandı.

Aralık 2003'te Rio Ferdinand doping testinden geçemedi ve 8 ay futboldan uzaklaştırıldı.75 Ferguson kitabında doping testini yapan yetkileri işlerini iyi yapmadığını iddia etti. Alex Ferugson'un takımı Arsenal ve Chelsea'in arkasında üçüncü sırada bitirdi. UEFA Şampiyonlar Ligi'nde ise ikinci turda Portekiz ekibi FC Porto'ya elendi. Alex Ferguson maç sonunda hakemleri suçladı.

2004-05 sezonunda başlında 19 yaşındaki Wayne Rooney'i 20 milyon £ bonservis bedeli ödeyerek transfer edildi. Bununla birlikte Arjantinli Gabriel Heinze kadroya dahil edildi. Cristiano Ronaldo geçen sezonun performansını devam ettirse de Ruud Van Nistelrooy'un sezonun çoğunda sakat geçirmesi takımda büyük eksiliğe yol açtı ve takım ligi bir kez daha üçüncü sırada bitirdi. FA Kupasında Arsenal'e karşı penaltılarda kaybedildi. UEFA Şampiyonlar Ligi'nde ise ikinci turda İtalyan Takımı AC Milan'a iki maçta da 1-0 yenilerek elenildi. Lig kupasında ise yarı finalde Chelsea'ye elenildi. Böylece Manchester United 2004-05 sezonunu kupasız bitirdi. Ayrıca 2004-05 sezonunda 2-1 yendikleri Lyon maçında Manchester United'in başında 1.000 kez sahaya çıktı.7677

2005-06 sezonunda kaleye Fulham'dan Hollandalı Edwin Van der Sar transfer edildi ve orta sahaya takviye için PSV'den Koreli Park Ji-sung alındı. 18 Kasım gününde Roy Keane sözleşmesi feshederek takımdan ayrıldı. UEFA Şampiyonlar Ligi'nde ise D grubunda sonuncu olarak ilk turda elendi. Devre arasında Sırp defans oyuncusu Nemanja Vidić ile bek mevkiinde oynayan Fransısz Patrice Evra transfer edildi. Ligin sonunda Chelsea'nın arkasından ikinci sırada bitirdi. Manchester United, 2005-06 sezonunda sadece Lig Kupasını kazanabildi. Sezon sonunda Ruud Van Nistelrooy, takımdan ayrıldı.78

İkinci Kez Şampiyonlar Ligi Zaferi

2006 senesinde Roy Keane'nin yerini doldurmak için 18 milyon £ Michael Carrick transfer edildi.79 United, 1985 senesinden beri en iyi sezona başlangıncını yaptı ve Premier League'deki kulüp tarihinde ilk kez ilk dört maçını kazandılar.8081 Sezonun başlarında liderliği yerleşti ve sezon sonuna kadar kimseye kaptırmadı. 2006 Ocak transfer dönemi Manchester United'a önemli transfer yapıldı. İyi ikili oluşturan Rio Ferdinand ve Gary Neville'in yanlarına Fransız Patrice Evra ve Sırp Nemanja Vidić kadroya dahil edildi.

2006 senesinde Roy Keane'nin yerini doldurmak için 18 milyon £ Michael Carrick transfer edildi.82 United, 1985 senesinden beri en iyi sezona başlangıncını yaptı ve Premier League'deki kulüp tarihinde ilk kez ilk dört maçını kazandılar.8384 Sezonun başlarında liderliği yerleşti ve sezon sonuna kadar kimseye kaptırmadı. 2006 Ocak transfer dönemi Manchester United'a önemli transfer yapıldı. İyi ikili oluşturan Rio Ferdinand ve Gary Neville'in yanlarına Fransız Patrice Evra ve Sırp Nemanja Vidić kadroya dahil edildi.

6 Kasım 2006 tarihinde Alex Ferguson'un Manchester United'a geçirdiği 20.sene partisi düzenlendi.85

Parti, ertesi gün oynanan Lig Kupası dördüncü turunda Southend United'a karşı alınan 1-0 yenilgisi ile sona erdi.86

1 Aralık'ta Alex Ferguson'un daha önce de transfer etmeye çalıştığı ve takdir ettiği 35 yaşındaki İşvecli forvet Henrik Larsson kiralandı.87 23 Aralık 2006 tarihinde Cristiano Ronaldo, Aston Villa takımına attığı gol ile Alex Ferguson yönetemindeki takımın 2.000 golünü attı.88

Manchester United, dokuzuncu Premier League şampiyonluğu elde etse de FA Cup finalinde Didier Drogba'nın golüne engel olamadı ve kupayı Chelsea'e kaptırdı.89

Manchester United, 2006-07 Şampiyonlar Ligi'nde çeyrek finalde İtalyan takımı AS Roma ile eşleşti ve ilk maçı deplasmanda 2 - 1 yenildi ve buna rağmen kendi sahasında maçı 7 - 1 tarihi skorla yendi90, böylece yarı finalde başka bir İtalyan takımı AC Milan ile eşleşti. İlk maçı 3-2 yense de, Manchester United deplasmandaki maçı 3 - 0 kaybetti.91

2007-08 sezonunda Manchester United'a önemli isimler kadroya dahil edildi. İlk olarak, Bayern Münih'ten, Owen Hargreaves transfer edildi. Daha sonra Portekizli kanat oyuncusu Nani ve Brezilyalı oyun kurucusu Anderson alındı. Yaz transfer sezonunda en son, zor geçen görüşmelerden sonra West Ham United'dan forvet Carlos Tevez transfer edildi.929394

United, Ferguson dönemindeki en kötü başlangıcını yaptı, ilk iki maçta berabere kaldıktan sonra derbi maçı olan Manchester City'e 1-0 yenildi.9596 Buna rağmen, takım kısa sürede toplandı ve Arsenal ile kıyasıya bir mücadeleye girdi. Ferguson, Manchester United'i yönettiği süre boyunca, şimdiye kadar bir araya gelmeyi başarmış en iyi takım olduğunu iddia etti.97

16 Şubat 2008 tarihinde Fa Cup beşinci turunda Arsenal'i 4-0'la eledi.98 fakat çeyrek final turunda Portsmouth'a 1-0 yenildi.99 Maçtan sonra Alex Ferguson, hakemi ve hakem kurulunu işlerini iyi yapmamakla suçladı.100101

Chelsea'nın Bolton ile 1 - 1 berabere kalması ve United'in Wigan Athletic'i 2-0 yenmesi üzerine Manchester United, Premier League'deki 10.şampiyonluğunu ilan etti.102103

Alex Ferguson, ikinci Şampiyonlar Ligi Kupasını 21 Mayıs 2008 tarihinde kazandı. Manchester United, Chelsea'yi penaltılarda 6-5 yenerek kupayı kazandı.104105106

İki Lig Şampiyonluğu ve Lig Kupası

Takımı, 2008-09 sezonuna kötü başlamısına rağmen, ligi lider tamamlayıp şampiyonlar oldular.107108 Böylece Alex Ferguson, iki kez üst üste üç kez şampiyon olan ilk teknik direktör oldu. Bu şampiyonlukla beraber Alex Ferguson, Manchester United'daki onbirinci ve kulübün onsekizinci şampiyonluğunu elde etti. Böylece Liverpool ile şampiyonluk sayısı eşitlenmiş oldu.109

Ayrıca, Lig kupası finalinde Tottenham'ı penaltı atışlarında yenerek kupayı kazandı.110

2009 UEFA Şampiyonlar Ligi final maçında İspanyol ekibi Barcelona karşılaştı ve 27 Mayıs 2009 tarihinde oynanan maçı 2-0 kaybetti.111112

2009-10 sezonunda Alex Ferguson'ın takımı 28 Şubat 2010 tarihinde Lig kupasını Aston Villa'yi 2-1 yenerek bir kez daha kazandı.113 Şampiyonlar Ligi çeyrek final turunda ise Alman takımı Bayern Münih'e deplasman golü kuralı ile elendi. Bununla birlikte Premier League'in son haftasında Chelsea'in Wigan Athletic'i yenmesi üzerine ligi ikinci sırada bitirdi.

2010-11 sezonunda ligi lider bitirdi ve kulübün ondokuzuncu şampiyonluğunu elde etti, böylece Liverpool'u geçmiş oldu. UEFA Şampiyonlar liginde tekrar finalde Barcelona ile eşleşti. 28 Mayıs 2011 tarihinde oynanan maçta 3-1 skorla kaybetti.

Edwin van der Sar, Gary Neville ve Paul Scholes 2011 senesinde emekli olduklarını açıkladılar.114

Defans oyuncusu Phil Jones ile kanat oyuncusu Ashley Young transfer edildi ve her iki oyuncuya 17 milyon euro ödendi.115116 Ayrıca 19 milyon Euro karşılığında Atlético Madrid'den kaleci David de Gea transfer edildi.117

2 Eylül 2012 tarihinde, Alex Ferguson Southampton karşısında Manchester United'in başında 1.000. lig maçına çıktı. Robin van Persie'in hat-trick yaptığı karşılaşmayı Manchester United 3-2 kazandı. Şampiyonlar Ligi'ndeki yüzüncü galibiyetini Old Trafford'da oynanan Galatasaray'a karşı 1-0'lık sonuçla elde etti.

Emekliliği

Alex Ferguson, 8 Mayıs 2013 tarihinde sezon sonunda emekli olacağını duyurdu ve takımda direktör ya da külup elçisi olarak kalabileceğini de ekledi.118119 The Guardian gazetesi, bir çağın kapanışı olarak duyurdu.120 UEFA başkanı Michel Platini Ferguson'un gerçek bir vizyoner olduğunu söyledi.121 Birleşik Krallık başbakanı David Cameron, Ferguson'u "İngiliz futbolunda olağanüstü bir adam" olarak tanımladı..122 Eski Manchester United futbolculardan Paul Ince ve Brayn Robson, Ferguson'u takip etmenin zor olduğunu söyledi.123 Manchester United'in başkan yardımcısı Joel Glazer, "Ferguson'un başarı hırsı ve külube bağlılığı olağanüstü olduğunu" söyledi.124 Ferguson, emekli olma kararını 2012 Aralık'ta aldığını ve emekli olma da zorlanmadığını söyledi.125 Ferguson'un emeklilik kararı, United'in New York Menkul Kıymetler Borsası'ndaki hisselerinin %5 düşmesine neden oldu.126

9 Mayıs 2013 tarihinde Manchester United yönetimi, Everton'un teknik direktörü David Moyes ile 6 senelik sözleşme imzladığını ve 1 Temmuz'da takımın başında olacağını açıkladı.127128129

2013 Ekim'de, Ferguson ikinci otobiyografisini yayınladı.130131

2014 Ocak'ta UEFA Koç Elçiliğine atandı.132133 ve Alex Ferguson, bunun gurur ve onur verici olduğunu söyledi.134

2014 Nisan'da Alex Ferguson, Harvard Üniversitesi'de uzun vadeli bir anlaşma yaptıklarını ve Eğlence, Medya ve Spor İşletmesi konusunda okutman olarak görev alacağını açıklandı.135136

Tartışmaları

Gordon Strachan

Gordon Strachan, Aberdeen'in önemli ismiydi ve Alex Ferguson'un kilit oyuncusuydu. Strachan, kimseye söylemeden Alman ekibi 1.FC Köln ile prensipte anlaşması nedeniyle Ferguson ile araları bozuldu.137  Ferguson, Gordon Strachan'da kurnazlık olduğunu fakat böyle bir şey yapacağını hiçbir zaman düşünmediğini söyledi.138 Strachan, Köln ile sözleşme imzalamadığı ve 1984 yazında Manchester United'e transfer oldu.139 Strachan, önemli bir transfer oldu, çünkü Ron Atkinson, Ferguson'un aksine kendisine yetişkin gibi davrandığını hissetti.140 Alex Ferguson, 1986 Kasım'ında Manchester United'in başına geçtiğinde Gordan Strachan'ın takımın başındaydı.141 Ferguson, Strachan'ın İskoçya millî takımında oynadığı gibi United'da oynayacağını düşünmüyordu ve 1989 senesinde Gordon Strachan, Leeds United'a satıldı.142 Gordon Strachan, Leeds United'da önemli bir başarı yakaladı ve 1991-92 sezonunda Manchester United ile girdikleri rekabette, Leeds United'in şampiyon olmasında pay sahibi oldu.143

David Beckham

2003 senesinde, Ferguson, soyunma odasında David Beckham ile tartıştı ve Beckham'a krampon fırlattı.144

Şampiyonlar Ligi kura şikesi iddiası

5 Nisan 2003 tarihinde Alex Ferguson, Şampiyonlar Ligi'nde İspanyol ve İtalyan takımlarının lehine kura çekimi yapıldığını iddia etti. Bunun üzerine UEFA, Alex Ferguson'a 10.000 İsviçre Frankı para cezası verdi.145

Kiralık Oyuncuların geri çağrılması

Oğlu Darren Ferguson'un Preston North End kovulmasından sonra kulüpte kiralık olarak bulunan Ritchie De Laet, Joshua King ve Matty James'i takıma geri çağırdı. Daha sonra, oyuncuların takıma geri dönmemelerini kendi isteklerini olduklarını söyledi.146 Stoke City teknik direktörü Tony Pulis, eski Manchester United oyuncusunu, geri çağrıldı. Sene sonunda Preston takımı küme düştü.147

İstatistikleri

Oyuncu Olarak

TakımSezonLigKupaLig KupasıAvrupa KupalarıTotal
MaçGolMaçGolMaçGolMaç
Queen's Park1957-58
1958-59
1959-60
Toplam3115
St Johnstone1960-61
1961-62
1962-63
1963-64
Toplam3719
Dunfermline Athletic1964-65
1965-66
1966-67
Toplam8966
Rangers1967-68
1968-69
Toplam412561049
Falkirk1969-70148211533
1970-71149281300
1971-721502892194
1972-731511802100
Toplam953775
Ayr United1973-74152249410
Toplam2494100
Kariyer Toplamı317171

Teknik Direktör Olarak

153154

<table> <thead> <tr class="header"> <th><p>Takım</p></th> <th><p>Ülke</p></th> <th><p>Başlangıç Tarihi</p></th> <th><p>Bitiş Tarihi</p></th> <th><p>İstatistik</p></th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td><p>Maç sayısı</p></td> <td><p>Galibiyet</p></td> <td><p>Beraberlik</p></td> <td><p>Yenilgi</p></td> <td><p>Atılan gol sayısı</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="East_Stirlingshire_FC" title="wikilink">East Stirlingshire</a></p></td> <td></td> <td><p>1 Haziran 1974</p></td> <td><p>20 Ekim 1974 </p></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="St._Mirren_FC" title="wikilink">St Mirren</a></p></td> <td></td> <td><p>21 Ekim 1974</p></td> <td><p>31 Mayıs 1978 </p></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="Aberdeen_FC" title="wikilink">Aberdeen</a></p></td> <td></td> <td><p>1 Haziran 1978</p></td> <td><p>5 Kasım 1986 </p></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="İskoçya_millî_futbol_takımı" title="wikilink">İskoçya</a></p></td> <td></td> <td><p>10 Eylül 1985</p></td> <td><p>13 Hazıran 1986 </p></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="Manchester_United_FC" title="wikilink">Manchester United</a></p></td> <td></td> <td><p>6 Kasım 1986</p></td> <td><p>19 Mayıs 2013 </p></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Toplam </p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> </tbody> </table>

Manchester United İstatistikler

Manchester United Lig Karnesi

<table> <thead> <tr class="header"> <th><p><a href="Manchester_United_FC" title="wikilink">Manchester United</a></p></th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td><p>Sezon</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>1986-2012</p></td> </tr> </tbody> </table>

Sezonlara Göre Performansları

<table> <thead> <tr class="header"> <th><p><a href="Manchester_United_FC" title="wikilink">Manchester United</a></p></th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td><p>Sezon</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>1986-1987</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>1987-1988</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>1988-1989</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>1989-1990</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>1990-1991</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>1991-1992</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>1992-1993</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>1993-1994</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>1994-1995</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>1995-1996</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>1996-1997</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>1997-1998</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>1998-1999</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>1999-2000</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>2000-2001</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>2001-2002</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="2002-03_FA_Premier_League" title="wikilink">2002-2003</a></p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="2003-04_FA_Premier_League" title="wikilink">2003-2004</a></p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="2004-05_FA_Premier_League" title="wikilink">2004-2005</a></p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="2005-06_FA_Premier_League" title="wikilink">2005-2006</a></p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="2006-07_FA_Premier_League" title="wikilink">2006-2007</a></p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="2007-08_Premier_League" title="wikilink">2007-2008</a></p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="2008-09_Premier_League" title="wikilink">2008-2009</a></p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="2009-10_Premier_League" title="wikilink">2009-2010</a></p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="2010-11_Premier_League" title="wikilink">2010-2011</a></p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="2011-12_Premier_League" title="wikilink">2011-2012</a></p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="2012-13_Premier_League" title="wikilink">2012-2013</a></p></td> </tr> </tbody> </table>

Teknik direktörlük başarıları

Aberdeen

Manchester United

Teknik Direktörlük Ödülleri

Dış bağlantılar

+

Kaynakça

Orijinal kaynak: alex ferguson. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. Alex Fergson tarihe geçti 2012-2013 sezon sonu itibarı ile emekli olacağını açıklamıştır.

  2. Crick, p. 108–9

  3. Crick, p. 174

  4. Crick, p. 179

  5. Crick, p. 180

  6. Crick, p. 195

  7. Crick, p. 175

  8. Crick, p. 203

  9. Ferguson, p. 302

  10. Ferguson, p. 311

  11. Ferguson, p. 320

  12. Barclay, pp. 301–2

  13. Rothmans Football Yearbook 1970–71, p. 724, 740–741. Queen Anne Press, London.

  14. Rothmans Football Yearbook 1971–72, p. 563, 537. Queen Anne Press, London.

  15. Rothmans Football Yearbook 1972–73, p. 648–649, 683–684, 688. Queen Anne Press, London.

  16. Rothmans Football Yearbook 1973–74, p. 572–573, 626–628. Queen Anne Press, London.

  17. Rothmans Football Yearbook 1974–75, p. 570–571, 642–644. Queen Anne Press, London.

Kategoriler